Έχει γράψει τρία παιδικά βιβλία, συνδιαχειρίζεται την μεγαλύτερη ομάδα για το παιδικό βιβλίο στο Ελληνικό facebook και πρόσφατα απέκτησε και δικό της ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο. Από τότε που διάβασα το πρώτο της βιβλίο, «το Αρχηγείο», στην Τρίλιζα, ήθελα να της πάρω συνέντευξη. Βασικά ήθελα να πάμε για καφέ στην Κουκουβάγια και να μου τα πει όλα πάνω από ένα ζουμερό κέικ αλλά έπρεπε να συμβιβαστώ λόγω απόστασης. Σήμερα, με αφορμή το τρίτο της βιβλίο, η αξιολάτρευτη Χριστίνα Κωνσταντουδάκη μου μιλάει για την ζωή της και τα νέα της βήματα. Αξίζει να διαβάσετε όσα μου είπε και να γνωρίσετε ένα ταλαντούχο νέο κορίτσι (για) το οποίο θα διαβάζουμε για πολλά χρόνια ακόμα!
Χριστίνα, πες μου λίγα λόγια για το νέο σου βιβλίο. Ότι θες εσύ να ξέρει ο κόσμος για αυτό.
To βιβλίο μου «Με μια κουβέρτα…στο διάστημα» είναι ένα βιβλίο που διαδραματίζεται σε μια τάξη παιδικού σταθμού ή Νηπιαγωγείου και έχει ως πρωταγωνιστή τον Σταύρο, ένα εσωστρεφές παιδί που χρειάζεται την μικρή αγαπημένη του κουβέρτα ως μεταβατικό αντικείμενο για να νιώσει σιγουριά στον καινούριο χώρο του σχολείου. Τελικά, δεν αποχωρίζεται την κουβέρτα του, αλλά η δασκάλα και οι συμμαθητές του τον βοηθούν να την «μεταμορφώσει» σε μέσο κοινωνικοποίησης. Έτσι, στον δικό του χρόνο, σταματάει να κρύβεται από πίσω της και την χρησιμοποιεί για να παίξει και με τα άλλα παιδιά.
Είναι μια ιστορία που την αγαπώ πολύ γιατί θέλω να δείξω ότι δεν είναι αρνητικό ένα παιδί να είναι εσωστρεφές, δεν χρειάζεται να το αλλάξουμε, απλά να το βοηθήσουμε να κοινωνικοποιηθεί με τον δικό του τρόπο.
Ποια είναι η πιο αγαπημένη σου στιγμή από την αρχή της σύλληψης της ιδέας ενός βιβλίου σου μέχρι τη στιγμή που το κρατάς τυπωμένο στα χέρια σου;
Νομίζω η αγαπημένη μου στιγμή είναι όταν το κρατάω για πρώτη φορά στα χέρια μου. Τότε συνειδητοποιείς ότι η ιστορία σου έχει πάρει σάρκα και οστά. Ότι το έχεις «ζωντανό» μπροστά σου. Έχω, όμως, κι άλλες αγαπημένες στιγμές. Όταν ολοκληρώνω την ιστορία και νιώθω ότι έχω κάνει όσες αλλαγές χρειάζονται κι ότι είναι επιτέλους έτοιμη, όταν βλέπω για πρώτη φορά την εικονογράφηση…Ειδικά η στιγμή που βλέπεις για πρώτη φορά την εικονογράφηση, είναι μαγική!
Πες μου τι σε κάνει να νιώσεις περήφανη με τον εαυτό σου
Περήφανη για τον εαυτό μου δεν νιώθω εύκολα ( δυστυχώς ) αλλά αν για κάτι είμαι περήφανη είναι για όσες φοβίες κι ανασφάλειες έχω καταφέρει να ξεπεράσω με σκληρή δουλειά. Δεν είμαι ο πιο εξωστρεφής άνθρωπος στον κόσμο, πιο μικρή δεν ήθελα καν να μιλάω σε άλλους ανθρώπους πέρα από μερικούς φίλους μου στο σχολείο και στην οικογένειά μου. Με θυμάμαι να κρύβομαι πίσω από την μητέρα μου όταν πηγαίναμε κάπου με κόσμο, όπως ο Σταύρος με το κουβερτάκι του.
Κι όμως, κατάφερα να το ξεπεράσω σιγά-σιγά, να κάνω παρουσιάσεις για τα βιβλία μου μπροστά σε κόσμο και πλέον να το ευχαριστιέμαι πάρα πολύ! Αυτό είναι κάτι που ούτε στα πιο τρελά μου όνειρα δεν πίστευα ότι θα καταφέρω και νιώθω περήφανη που το «δούλεψα» και δεν άφησα τον φόβο να νικήσει.
Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία για τους νέους συγγραφείς παιδικών βιβλίων στην Ελλάδα; Είναι το να βρουν εκδότη; Η ψευδαίσθηση ότι θα αποκατασταθούν οικονομικά; Κάτι άλλο;
Η αλήθεια είναι ότι είναι δύσκολο ως πρωτοεμφανιζόμενος να σε εμπιστευτεί ένας εκδοτικός που μάλιστα δε θα σου ζητήσει να πληρώσεις κι από πάνω. Όμως, γίνεται! Είναι δύσκολο αλλά όχι αδύνατον. Γι’ αυτό πάντα προτρέπω τους συγγραφείς να διαβάζουν ΠΟΛΥ τα παιδικά βιβλία που κυκλοφορούν τώρα στην αγορά, να κάνουν μαθήματα δημιουργικής γραφής γιατί βοηθούν πολύ και να γράφουν κάθε μέρα! Έστω και από 2-3 προτάσεις. Αν γράψουν κάτι πρωτότυπο σύμφωνα με τα πρότυπα της εποχής και η γραφή τους είναι σύγχρονη και όχι σύμφωνα με τα παιδικά βιβλία της περασμένης εποχής που είχαν άμεσο διδακτισμό, τότε είναι πολύ πιθανόν να τους δεχτεί κι ένας μεγάλος εκδοτικός. Θα πρότεινα να συμμετέχουν και σε διάφορους διαγωνισμούς που ως έπαθλο έχουν την έκδοση πχ ο διαγωνισμός της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς.
Όσον αφορά το οικονομικό κομμάτι, είναι σημαντικό οι συγγραφείς να γνωρίζουν ότι στην Ελλάδα κανείς δεν ζει μόνο από τα βιβλία του. Αυτοί που το κάνουν αυτό είναι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού και είναι πολύ μεγάλα ονόματα. Χρειάζεται να έχεις κι άλλη δουλειά για να ανταπεξέλθεις οικονομικά αλλά αν γράφεις όπως αναπνέεις, τότε σίγουρα αξίζει!
Τι θα έλεγες αν σου ζητούσαν την γνώμη σου για ένα παιδικό βιβλίο, το οποίο δεν ανταποκρίνεται στα standards της ποιότητας που έχεις εσύ στο μυαλό σου, κυρίως λόγω περιεχομένου;
Αν μου ζητούσαν την γνώμη μου για ένα τέτοιο βιβλίο, σίγουρα θα την έλεγα εξηγώντας με επιχειρήματα γιατί δεν μου άρεσε το περιεχόμενό του. Είναι σημαντικό να λέμε την γνώμη μας με όμορφο τρόπο, γνωρίζοντας πάντα ότι η γνώμη μας είναι υποκειμενική κι ότι ένα βιβλίο που δεν άρεσε σε εμάς για τους Χ ή Ψ λόγους, μπορεί σε κάποιον άλλον να φάνηκε αριστούργημα. Οπότε, σε αυτές τις περιπτώσεις εξηγώ γιατί δεν μου άρεσε με ευγενικό τρόπο, χωρίς όμως να προσβάλλω τον συγγραφέα που το έγραψε αλλά ασκώντας κριτική μόνο στο περιεχόμενο και με το να είμαι ανοιχτή για συζήτηση ώστε να ακούσω και την αντίθετη γνώμη.
Υπάρχουν πολλά καλά παιδικά βιβλία από Έλληνες συγγραφείς. Υπάρχουν και πολλά κακά/μέτρια;
Κατά τη γνώμη μου, ναι. Κι όχι μόνο από Έλληνες συγγραφείς. Πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν. Γενικά υπάρχει ένας «μπούσουλας» από τα Πανεπιστημιακά Συγγράμματα για το τι κάνει καλό ένα παιδικό βιβλίο κι ένα από αυτά είναι «να μην κουνάει το δάχτυλο στο παιδί». Τους έχουμε ξεπεράσει πλέον αυτούς τους διδακτισμούς και πιστεύω μπορούμε να μάθουμε να γράφουμε περνώντας έμμεσα κάποια μηνύματα. Από εκεί και πέρα, υπάρχει η υποκειμενική γνώμη του κάθε ένα και φυσικά η γνώμη των παιδιών που αυτή είναι που μετράει κυρίως! Μπορεί ένα βιβλίο να μην αρέσει καθόλου σε εμάς ως ενήλικες αλλά το παιδί να το λατρέψει. Σε αυτό απευθύνεται άρα αυτό πρέπει να ακούσουμε πρώτο.
Συνδιαχειρίζεσαι την μεγαλύτερη ομάδα για το παιδικό βιβλίο στο Ελληνικό facebook. Φαντάζομαι, γνωρίζοντας τι κυκλοφορεί στον συγκεκριμένο χώρο, ότι αυτό πρέπει να έχει πολλές προκλήσεις, σωστά; Τι σε κρατάει στην ομάδα;
Την ομάδα «Παιδικό βιβλίο – Προτάσεις» την φτιάξαμε μαζί με την Νάσια Αλεξανδρίδη το 2016 και νομίζω ήταν η καλύτερη απόφαση της ζωής μας. Ήταν υπέροχο που είχαμε ένα χώρο να μοιραζόμαστε την αγάπη μας για το παιδικό βιβλίο μαζί και με άλλους γιατί τότε υπήρχαν ελάχιστα blogs σχετικά με αυτό. Όσο μεγάλωνε η ομάδα ( αυτή τη στιγμή έχει 66.000 μέλη ) τόσο η διαχείρισή της γινόταν και πιο δύσκολη κυρίως γιατί αρκετοί δεν έχουν μάθει να διαφωνούν με ευγένεια στο internet. Έτσι, χρειάστηκαν να μπουν κανόνες κι εμείς να γίνουμε πιο αυστηρές για να προστατέψουμε όλα τα μέλη. Στην αρχή με στεναχωρούσε αρκετά κι έκανα και συζήτηση κιόλας με μέλη που με έβριζαν σε μηνύματα επειδή δεν τα άφηνα να προσβάλλουν άλλα μέλη! Μετά από ένα σημείο, όμως, κατάλαβα ότι δεν έχει νόημα να προσπαθείς να εξηγήσεις ευγενικά σε αυτά τα άτομα τα αυτονόητα. Οπότε, πλέον δίνω 1-2 ευκαιρίες κάνοντας παρατήρηση και μετά το μέλος φεύγει κατευθείαν από την ομάδα, χωρίς συζήτηση.
Tώρα τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα και με κρατάει στην ομάδα αυτό που με κρατούσε από την αρχή κι αυτό που με προέτρεψε να την δημιουργήσω. Η ανάγκη να μοιράζομαι την αγάπη μου και τον ενθουσιασμό μου για τα παιδικά βιβλία!
Θα έγραφες κάποια στιγμή βιβλία και για ενήλικες ή δεν έχεις τέτοια σχέδια;
Ως τώρα δεν ήταν στα άμεσα σχέδιά μου αλλά τον τελευταίο χρόνο νιώθω ότι θέλω να γράψω κάτι και για ενήλικες. Έχω γράψει ήδη διάφορα και στη σχολή δημιουργικής γραφής που φοιτούσα αλλά και σε συλλογικές εκδόσεις με διηγήματα για ενήλικες αλλά νιώθω ότι θέλω να γράψω και κάτι άλλο. Θα δείξει αν συμβεί αυτό άμεσα ή στα επόμενα χρόνια.
Πρόσφατα απέκτησες και το δικό σου διαδικτυακό βιβλιοπωλείο. Πως είναι αυτή η πλευρά του βιβλίου; Σε φαντάζομαι να τα αγκαλιάζεις και να τα χαϊδεύεις πριν τα συσκευάσεις για να τα στείλεις, πέφτω μέσα;
Ήθελα τόσο πολύ να έχω το δικό μου βιβλιοπωλείο, έστω και διαδικτυακό για αρχή! Έτσι, δημιούργησα το www.paperkittens.gr . Ήταν ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Κάθε φορά που έρχονται κούτες με βιβλία τα ξεφυλλίζω με λαχτάρα και χάνομαι στον κόσμο τους! Την ώρα που τα συσκευάζω σκέφτομαι τα παιδικά χεράκια που θα τα ανοίξουν και χαίρομαι διπλά, γι’ αυτό για εμένα η ώρα που τα φτιάχνω για να πάνε στους παραλήπτες τους, είναι η πιο όμορφη ώρα!
Βιογραφικό:
H Χριστίνα Κωνσταντουδάκη είναι Νηπιαγωγός και αγαπάει πολύ το παιδικό βιβλίο. Διαβάζει τα πάντα από 5 χρονών κι έτσι, αποφάσισε να παρακολουθήσει και το σχετικό μεταπτυχιακό του ΕΚΠΑ «Ανάγνωση, φιλαναγνωσία κι εκπαιδευτικό υλικό». Ταυτόχρονα με το μεταπτυχιακό της, δημιούργησε το 2016 την ομάδα στο facebook «Παιδικό βιβλίο – Προτάσεις» όπου μαζί με την Νάσια Αλεξανδρίδη μοιράζονται την τρέλα τους για το παιδικό βιβλίο προτείνοντας αγαπημένα τους βιβλία και σχετικές δραστηριότητες. Η ομάδα αριθμεί, πλέον, πάνω από 60.000 μέλη. Έχει σπουδάσει σε εργαστήρι δημιουργικής γραφής, έχει βραβευτεί για παραμύθια της και διηγήματά της και το 2021 δημιούργησε το δικό της Ηλεκτρονικό Παιδικό Βιβλιοπωλείο, www.paperkittens.gr. Aπό τις εκδόσεις Βιβλιοσκόπιο κυκλοφορούν τα βιβλία της «Το αρχηγείο» και «Μπελ Μπεσαμέλ» και από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορεί το βιβλίο της «Με μια κουβέρτα…στο διάστημα!».
Αυτό που της αρέσει πιο πολύ είναι να συνδυάζει τις δύο μεγάλες της αγάπες, τα παιδιά και το βιβλίο, μέσα από διαδραστικές παρουσιάσεις που κάνει σε βιβλιοπωλεία και σχολεία. Σε αυτό βοηθάει και η πολύχρονη εμπειρία της ως εθελόντρια ομαδάρχισσα σε κατασκηνώσεις.
Kάποια μέρα λέει στον εαυτό της πως θα γίνει πρωταγωνίστρια σε μιούζικαλ κι ας μην μπορεί να χορέψει ούτε Μαλεβιζιώτη!
